Wat weten we anno 2021 over marien zwerfvuil en microplastics in België?

In de context van de nationale werkgroep marien zwerfvuil zwerfvuil, gecoördineerd door FOD Leefmilieu (Dienst Marien Milieu), en het Vlaams Uitvoeringsplan Kunststoffen 2020-2025, gecoördineerd door OVAM heeft het VLIZ een nieuwe beleidsinformerende nota opgesteld die een overzicht biedt van de beschikbare wetenschappelijke studies over (marien) zwerfvuil en microplastics in België. Naast een actualisatie van de aanwezige expertise in marien zwerfvuil, brengt de nieuwe nota het Belgisch (marien) onderzoekslandschap inzake deze thematiek in kaart en wordt ook ingegaan op de onderzoeksnoden.

Uit de nota blijkt dat dit mondiale probleem ook erg aanwezig is in onze zee en op het strand. Op de zeebodem van het Belgisch deel van de Noordzee worden gemiddeld 126 items per km² zwerfvuil aangetroffen. Op de Vlaamse stranden zijn er gemiddeld 137 items per 100 meter vloedlijn aanwezig. Zowel op de zeebodem als op het strand bestaat het overgrote deel (respectievelijk 90 en 80%) van dit zwerfvuil uit plastic. Het microscopische plastic afval (microplastic) is eveneens abundant aanwezig in het Belgisch deel van de Noordzee (met concentraties tot 330 partikels per kg sediment).

België voert sinds 2002 onderzoek naar de aanwezigheid en mogelijke effecten van zwerfvuil in de Noordzee en op het strand en ondertussen zijn ook de eerste stappen gezet richting een routinematige monitoring van microplastics. Zo worden heel wat inspanningen geleverd inzake detectie en kwantificatie van de kleinste fractie microplastics en nanoplastics. Gezien het maatschappelijk belang van deze problematiek, engageren niet enkel de Vlaamse onderzoekers zich, maar groeit ook bij spelers uit de Blauwe Economie het bewustzijn en wordt er vanuit deze hoek al ingezet op onderzoek naar innovatieve oplossingen voor marien zwerfvuil en microplastics. Zo werken wetenschappers en innovatiespelers in het Pluxin project sinds vorig jaar samen in het Pluxin project, een project dat tracht de plastic flux naar zee (via onder meer rivieren en havens) te kwantificeren.

Meer info over marien zwerfvuil in België is terug te vinden in de nota.