De wetenschap is duidelijk - de oceaan wordt geconfronteerd met ongekende bedreigingen ten gevolge van menselijke activiteiten. De gezondheid en het vermogen van de oceaan om leven te ondersteunen, zullen alleen maar verslechteren naarmate de wereldbevolking groeit en de menselijke activiteiten toenemen. Als we enkele van de meest bepalende problemen van onze tijd willen aanpakken, zoals klimaatverandering, voedselonzekerheid, ziekten en pandemieën, afnemende biodiversiteit, economische ongelijkheid en zelfs conflicten en onlusten, moeten we nu handelen om de gezondheid van onze oceaan te beschermen.
De VN-Oceaanconferentie (27/6 - 1/7 Lissabon), de grootste en belangrijkste in haar soort, zal trachten een zetje te geven aan de ontwikkeling van de hoognodige wetenschappelijk onderbouwde, innovatieve oplossingen die een nieuw hoofdstuk van mondiale oceaanactie moeten inluiden. Op de VN-top zal de lidstaten worden gevraagd naar hun verbintenissen: wat wordt er op papier beloofd en wat zal dit in de praktijk betekenen? Tegelijkertijd zal ook worden gewerkt aan het mechanisme om deze verbintenissen juridisch bindend te maken.
De conferentie vertrekt vanuit het bewustzijn dat ons inzicht in de oceaan en haar maatschappelijke relevantie, grotendeels afhangt van het vermogen om doeltreffende oceaanwetenschap te bedrijven dat ondersteund wordt door adequate infrastructuren en investeringen. Wetenschappelijke inzichten kunnen mee aan de basis liggen voor oplossingen voor een duurzaam beheerde oceaan en de ontwikkeling van groene technologie en een innovatief gebruik van mariene hulpbronnen ondersteunen. Daarnaast spelen de wetenschap en innovatieve ontwikkelingen ook een belangrijke rol bij het aanpakken van de bedreigingen voor de gezondheid, de ecologie, de economie en het beheer van de oceaan, zoals verzuring, zwerfvuil en verontreiniging, illegale en ongereglementeerde visserij, en het verlies van habitat en biodiversiteit.
Politici, bedrijfsleiders en wetenschappers van over de hele wereld nemen deel aan de conferentie. De Vlaamse onderzoeksgemeenschap wordt vertegenwoordigd door dr. Ann-Katrien Lescrauwaet, directeur internationale relaties van het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ). Vlaanderen beschikt over een diverse en wereldvermaarde expertise in marien onderzoek. Niet minder dan 123 mariene onderzoeksgroepen zijn actief in 24 verschillende onderzoeksdisciplines. Vlaamse wetenschappers werken bijvoorbeeld aan de Sea Level Station Monitoring Facility, een UNESCO-platform dat realtimegegevens levert van getijdenmeters wereldwijd, waarmee met grote nauwkeurigheid kan worden voorspeld waar, wanneer en hoe sterk een tsunami zal toeslaan. Vlaamse mariene onderzoekers zijn ook betrokken bij het World Register of Marine Species (WORMS), een wereldwijd register van dieren dat startte bij VLIZ en geleidelijk aan werd opgeschaald.
Als u meer wil weten over het internationaal maritiem beleid, verwijzen we graag naar de Compendium thematekst Geïntegreerd maritiem beleid. Als u meer wil weten over het mariene onderzoekslandschap van België, dan kan u terecht bij de jaarlijkse inventaris van het VLIZ.