Een beslissingsondersteunende tool voor de aanmaak van 2D-gesimuleerde overstromingskaarten in een GIS
Glas, H. (2013). Een beslissingsondersteunende tool voor de aanmaak van 2D-gesimuleerde overstromingskaarten in een GIS. MSc Thesis. HoGent, Faculteit Toegepaste Ingenieurswetenschappen: Gent. 66 pp.
Overstromingen behoren tot de meest destructieve natuurrampen. Om de gevolgen van deze rampen zo goed mogelijk in te schatten en te beheren, worden overstromingsmodellen opgesteld. Door rekening te houden met zowel de weersomstandigheden als de omgevingsfactoren en de klimaatsverandering, wordt getracht een zo accuraat mogelijke benadering van de werkelijke overstroming te geven. Er kan een indeling gemaakt worden in drie groepen: (i) de statische overstromingsmodellen, deze kaarten houden geen rekening met de evolutie van de overstroming in de tijd, (ii) de dynamische overstromingsmodellen die een poging doen om het verband tussen de positie van de overstroming in de tijd en in de ruimte weer te geven, en (iii) de DTM-gebaseerde overstromingsmodellen, die via een digitaal terreinmodel de hoger gelegen gebieden identificeren als evacuatieroutes en de lager gelegen gebieden als overstroomd.
Het Belgische dynamische overstromingsmodel is al zeer uitgebreid en beschrijft de verbanden tussen alle factoren waarheidsgetrouw. Toch heeft ook dit model een tekortkoming: hoewel het model een correct beeld geeft van de uiteindelijke omvang van de overstroming, zegt het niets over de wijze waarop de overstroming zich verplaatst in de tijd. De huidige voorspellingsoftware duiden alle gebieden die lager liggen dan de waterstand aan als 'overstroomd'. Dit is echter niet altijd het geval. De overstroming begint steeds vanaf de overstroomde oeverpunten, de inlaatpunten. Het water moet een weg vinden vanaf deze punten tot aan de laaggelegen gebieden vooraleer deze overstroomd zijn. Wanneer de overstroming weer terugtrekt, zullen plassen ontstaan. Dit zijn overstroomde gebieden die niet meer verbonden zijn met de rivier. Volgens de huidige software zal het water hier even snel dalen als in de rivier. Ook dit is niet waarheidsgetrouw. Het water in een plas zal veel minder snel dalen, omdat het enkel in de grond kan dringen en niet terug naar de rivier kan stromen.
In dit onderzoek werd een beslissingsondersteunende tool in een GIS ontworpen die het verloop van de overstroming realistisch weergeeft in de tijd. De overstroomde gebieden worden berekend vanaf de inlaatpunten en eventuele plassen die ontstaan zullen minder snel verdwijnen. Deze bekomen kaarten liggen dichter bij de werkelijkheid dan de voorspellingskaarten die de software nu afleveren. Deze tool is een hulpmiddel voor een meer accuraat rampenbeheer en de opmaak van betere evacuatieplannen.
Alle informatie in het Integrated Marine Information System (IMIS) valt onder het VLIZ Privacy beleid
