IMIS - Marine Research Groups | Compendium Coast and Sea

IMIS - Marine Research Groups

[ report an error in this record ] Print this page
MOnitoring VErruiming Westerschelde
Dutch title: MOnitoring VErruiming Westerschelde
Acronym: MOVE
Period: 1996 till 2006
Status: Completed
  • Ministerie van Infrastructuur en Milieu; Rijkswaterstaat; Dienst Zeeland (DZL), more
  • Rijksinstituut voor Kust en Zee (RIKZ), more
Om de bereikbaarheid van de Antwerpse havens te verbeteren werd in 1997/98 de vaargeul in de Westerschelde verruimd. Omdat dit gevolgen kan hebben voor zowel fysische, biologische als chemische parameters van de Westerschelde startte Rijkswaterstaat Directie Zeeland al in 1996 een speciaal monitoringproject. Het project MOVE, dat tot 2006 zal lopen, speelt een belangrijke rol in de politieke besluitvorming omtrent de toekomst van de Westerschelde.

Het project MOnitoring VErruiming Westerschelde (MOVE) heeft een eigen meetprogramma en maakt daarnaast gebruik van parameters die in het kader van het landelijk monitoringprogramma van Rijkswaterstaat worden gemeten. Bij aanvang van MOVE werd in hypothesen vastgelegd hoe de belangrijke kenmerken naar verwachting op de langere termijn veranderd zouden zijn. Drie jaar monitoringgegevens (1999 tot en met 2001) van na de verruiming is over het algemeen te kort om significante uitspraken over de hypothesen te doen. Maar dat wil niet zeggen dat er geen veranderingen in de Westerschelde plaatsvinden.

Nu is het bij de interpretatie van de meetgegevens van belang te onderkennen dat de Westerschelde niet alleen veranderingen ondergaat als gevolg van de laatste verdieping. De mens heeft al eerder ingrepen in het systeem gedaan en deze werken deels nog steeds door. Bovendien is het systeem van nature niet constant. Daarom is in de meetgegevens gezocht naar trendbreuken, veranderingen van de ontwikkelingsrichting.

Er zijn in MOVE twee omvangrijke evaluaties geweest, die van 2003 en de eindevaluatie in 2006. Daarnaast zijn er allerlei kleinere tussenrapportages geweest en bovendien is een aantal aanvullende studies gedaan. Een overzicht is hieronder vermeld.
  • de Groot, K. (2002). Actorenanalyse voor tweede evaluatierapport van het MOVE project: eindrapport. Resource Analysis: Delft. 35 + bijlagen pp., more
  • Kornman, B.A.; Liek, G.-J.; Schippers, H. (2003). Baggeren en storten in de Westerschelde: een nieuwe kijk op het onderhoudsbaggerwerk. Werkdocument RIKZ, AB/2002.840X. RWS, RIKZ: Middelburg. 26 + figuren pp., more
  • (1997). Beoordeling van de effecten van de verdieping 48'-43': plan van aanpak - rapport 2. Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat. Directie Zeeland: Middelburg. 79 + 1 map pp., more
  • Stikvoort, E.; Vink, M. (2001). Datarapportage ecologie Monitoring Verruiming Westerschelde (T2 t/m 2000). Werkdocument RIKZ, AB/2001.817x. Rijksinstituut voor Kust en Zee (RIKZ): Middelburg. 13 pp., more
  • Lievaart, M.; Stikvoort, E. (2002). Datarapportage ecologie monitoring verruiming Westerschelde T3 (t/m 2001). Werkdocument RIKZ, AB/2002.834X. RWS, RIKZ: Middelburg. 19 pp., more
  • Mol, G. (1999). De fysische toestand van de Westerschelde 1998: kort na de verdieping 48'- 43'. Werkdocument RIKZ, AB-99.829x. RIKZ: Middelburg. 14 + bijlagen pp., more
  • Strom, C.; van Maldegem, D.C. (1997). De Scheldebodem in 1992/1993: resultaten van een bodembemonstering vanaf de Scheldemonding tot aan Rupelmonde. Werkdocument RIKZ, AB-97.843x. Rijksinstituut voor Kust en Zee (RIKZ): Middelburg. 30 + bijlagen pp., more
  • Liek, G.-J. (2002). Herziene versie van de hypothesenlijst uit MOVE-rapport 2. Werkdocument RIKZ, AB/2002.802X. RWS, RIKZ: Middelburg. 23 pp., more
  • Tank, F.T.G. (1996). Het gedrag van drempels in de Westerschelde: literatuurstudie en hypothesen. IMAU-rapport, R 96-07. Universiteit Utrecht, Faculteit der Ruimtelijke Wetenschappen, Vakgroep Fysische Geografie, Instituut voor Marien en Atmosferisch onderzoek (IMAU): Utrecht. 53 + bijlage pp., more
  • Bult, T.P.; Stikvoort, E.C.; Willemse, B.S. (1999). Mogelijkheden en beperkingen van omgevingsclassificaties en habitatgeschiktheidsmodellen voor het inschatten van effecten op bodemdieren. Werkdocument RIKZ, AB-99.833x. RIKZ: Middelburg. 26 + tabellen + figuren + bijlagen pp., more
  • (1999). Monitoring van de effecten van de verruiming 48'- 43': voortgangsrapportage periode 1997 - 1998: rapport 3. Notitie AXW, 99.005. Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat/Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat. Directie Zeeland: Middelburg. 36 + bijlage pp., more
  • Stikvoort, E.; Berrevoets, C.M.; Kuijper, M.W.M.; Lefèvre, F.O.B.; Liek, G.-J.; Lievaart, M.; van Maldegem, D.; Meininger, P.L.M.; Peters, B.; Pouwer, A.J.; Schippers, H.; Wijsman, J.W.M. (2003). Monitoring van de effecten van de verruiming 48' / 43' : MOVE hypothesendocument 2003 : onderliggende rapportage bij MOVE rapport 8 (deel A en B) Evaluatierapport 2003 (MOVE rapport 7). Rapport RIKZ = Report RIKZ, 2003.009. RIKZ: Middelburg. 258 pp., more
  • Dauwe, B. (2001). Monitoring van de effecten van de verruiming 48'/ 43': samenvatting van de ontwikkelingen in de Westerschelde (tussenstand 2000). Rapport 6. Rapport RIKZ = Report RIKZ, 2001.025. Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat/RIKZ: Den Haag. 24 pp., more
  • Peters, B.G.T.M.; Liek, G.A.; Wijsman, J.W.M.; Kuijper, M.W.M.; van Eck, G.Th.M.; Withagen, C.F.M. (2003). Monitoring van de effecten van de verruiming 48'/43':'een verruimde blik op waargenomen ontwikkelingen'. MOVE evaluatierapport 2003: MOVE-rapport 8: Deel A. samenvatting. Rapport RIKZ = Report RIKZ, 2003-027. Rijksinstituut voor Kust en Zee (RIKZ)/RIKZ: Middelburg. 12 pp., more
  • Peters, B.G.T.M.; Liek, G.A.; Wijsman, J.W.M.; Kuijper, M.W.M.; van Eck, G.Th.M.; Withagen, C.F.M. (2003). Monitoring van de effecten van de verruiming 48'/43': 'een verruimde blik op waargenomen ontwikkelingen'. MOVE Evaluatierapport 2003: MOVE-rapport 8: deel B. Hoofdrapport. Rapport RIKZ = Report RIKZ, 2003.027. Rijksinstituut voor Kust en Zee (RIKZ): Middelburg. 60 pp., more
  • van Eck, G.Th.M.; Holzhauer, H. (Ed.) (2007). Monitoring van de effecten van de verruiming 48'/43': MOVE eindrapport 2006 (Rapport 10). Rapport RIKZ = Report RIKZ, 2007.003. RIKZ: Middelburg. 64 pp., more
  • Holzhauer, H.; Van Eck, B.T.M.; van Maldegem, D.; Parée, E. (2007). Monitoring van de effecten van de verruiming 48'/43': MOVE-Rapport 9, deel I: Fysische hypothesen 2006: Onderliggende rapportage bij MOVE rapport 10 Eindrapport 2006. MOVE Hypothesedocument Deel I : Fysische hypothesen. Werkdocument RIKZ, ZDA/2007.808w. Rijksinstituut voor Kust en Zee: Middelburg. 237 pp., more
  • Wetsteijn, B.; Twisk, F.; Meininger, P.L.M.; Van Zanten, E.; van Maldegem, D. (2007). Monitoring van de effecten van de verruiming 48'/43': MOVE-rapport 9, deel II: Biologische en chemische hypothesen 2006 : Onderliggende rapportage bij MOVE rapport 10 Eindrapportage 2006. MOVE Hypothesendocument Deel II : Biologische en chemische hypothesen. Werkdocument RIKZ. [S.n.]: Middelburg. , more
  • Liek, G.-J. (2001). Monitoring van de effecten van de verruiming 48’/43’: beschrijving van de fysische toestand van de Westerschelde t/m 2000. Rapport 5. Rapport RIKZ = Report RIKZ, 2001.023. RIKZ: Middelburg. 44 pp., more
  • Arends, A.; Kamermans, P.; Stikvoort, E.; De Winder, B. (1999). Monitoring van de effecten van de verruiming 48'-43': een eerste evaluatie van de bagger- en stortstrategie. Rapport 4. Rapport RIKZ = Report RIKZ, 99.019. RIKZ: [s.l.]. 48 pp., more
  • de Jong, J.E.A. (1999). Monitoring van de effecten van de verruiming 48'-43'. Werkdocument m.b.t. baggeren en storten, periode 1997 en 1998. Notities NWL, 99.19. [S.n.]: [s.l.]. 8 + bijlagen pp., more
  • van Berchum, A.M.; Stikvoort, E.C. (1999). Monitoring van effecten van de verruiming 48'/43': werkdocument met betrekking tot chemie en biologie, periode 1997 en 1998 : project monitoring verruiming Westerschelde behorende bij voortgangsrapportage april 1999-rapport 3. Werkdocument RIKZ, AB-99.811X. RWS, RIKZ: Middelburg. 30 pp., more
  • Termaat, G.R.; Bollebaker, P. (2001). Morfologische ontwikkeling nevengeul gebied Everingen gericht op scheepvaart functies. Notities NWL, 01.08. Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat. Directie Zeeland: Middelburg. 8 + bijlagen pp., more
  • Wijsman, J. (2003). MOVE bodemdieren: effecten van verruiming op de biomassa bodemdieren in de Westerschelde 1990-2001. Werkdocument RIKZ, AB/2003.806X. Rijksinstituut voor Kust en Zee/RIKZ: Middelburg. 35 pp., more
  • Lievaart, M.; Pouwer, A.J. (2003). MOVE de Westerschelde als kraam- en kinderkamer voor vis en garnaal in relatie tot de verruiming. Werkdocument RIKZ, AB/2003.810X. Rijkswaterstaat, RIKZ: Middelburg. 25 pp., more
  • Lievaart, M. (2003). MOVE microfytobenthos: effecten van de verruiming van de Westerschelde op de biomassa en primaire productie van het microfytobenthos 1989-2001. Werkdocument RIKZ, AB/2003.809X. RWS, RIKZ: Middelburg. 21 pp., more
  • van Helvert, M.A.G. (1999). Onderzoek naar de effecten van baggeren, storten en zandwinning in de Westerschelde met behulp van het ESTMORF-model in het kader van MOVE. Werkdocument RIKZ, OS-99.817x. Rijksinstituut voor Kust en Zee (RIKZ): Middelburg. 18 pp., more
  • van Maldegem, D.; Willemse, B.; Arends, A. (2000). Ontwikkeling ondiepwater zone rond de Platen van Valkenisse periode 1990-heden. Werkdocument RIKZ, 2000/823x. RIKZ: Netherlands. 28 + bijlagen pp., more
  • Dauwe, B.; Peters, B. (2003). Plan van aanpak MOVE: toeleverende studies aan het MOVE evaluatierapport 2003: evaluatierapport 2003. Rijksinstituut voor Kust en Zee (RIKZ): [s.l.]. 25 (7) pp., more
  • Stoorvogel, A.A.; Habets, L.C.G.J.M. (2002). Rapport tijdreeksanalyse Westerschelde. ICTOO/TU Delft: Eindhoven. 62 + appendices pp., more
  • Van Eck, B. (2007). Schelde-estuarium; Monitoring verruiming Westerschelde: de resultaten. Grenzeloze Schelde Nieuws 39: 2, more
  • van Berchum, A.M. (1996). TO ecologie Westerschelde. Werkdocument RIKZ, AB-96.862X. [S.n.]: Middelburg. 52 pp., more
  • Lefèvre, F.O.B. (2003). Toetsing van de chemische water- en bodemkwaliteit van de Westerschelde ten behoeve van het evaluatierapport 2003. Werkdocument RIKZ, AB/2003.802X. RWS, RIKZ: Middelburg. 34 + appendix pp., more
  • Langerak, A. (1997). Verdieping Westerschelde: monitoring morfologie. Werkdocument RIKZ, OS-97.812X. RIKZ: Middelburg. 5 + bijlagen pp., more