Funder identifier: SD/NS/09A (Other contract id)
Acronym: EnSIS
Period: March 2009 till February 2011
Status: Completed
|
|
- Belgian Science Policy (BELSPO), more, sponsor
- Universiteit Gent; Faculteit Wetenschappen; Vakgroep Biologie; Onderzoeksgroep Mariene Biologie (MARBIOL), more, partner
- Vlaamse overheid; Beleidsdomein Omgeving; Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO), more, partner
- Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen; Operationele Directie Natuurlijk Milieu; Beheerseenheid Mathematisch Model Noordzee en Schelde-estuarium (BMM), more, partner
- Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO), more, partner
- Wageningen University and Research Centre; Institute for Marine Resources and Ecosystem Studies (IMARES), more
|
De introductie van invasieve soorten wordt tegenwoordig beschouwd als een belangrijke bedreiging voor mariene ecosystemen. The Amerikaanse zwaardschede Ensis directus vertegenwoordigt een goed onderzocht en goed beschreven voorbeeld van een dergelijke invasie in Noordwest Europese wateren. Gezien zijn hoge dichtheden een specifieke habitat preferenties wordt een significante invloed op de Abra alba gemeenschap (i.e. de biologisch meest waardevolle macrobenthische gemeenschap van het Belgisch deel van de Noordzee (BPNS)) verwacht. De hoge dichtheden, gecombineerd met een snelle groei, geven verder aanleiding tot een nieuwe discussie over de mogelijkheden tot commerciële exploitatie van de soort.
Om deze beide aspecten grondig te behandelen ontbreekt momenteel echter nog heel wat ecologische basisinformatie. Het project EnSIS heeft dan ook tot doel (1) de ecologische kenmerken van E. directus in het BPNS te karakteriseren, (2) de ecologische impact van E. directus te evalueren en (3) de ecologische impact van een mogelijke toekomstige Ensis visserij in te schatten.
Aangezien momenteel geen betrouwbare informatie betreffende de Ensis spp. populaties in het BPNS voorhanden is, omvat een eerste onvermijdbare stap in het project het verzamelen van basis veldgegevens over E. directus. Deze informatie zal worden verzameld met de meest geschikte staalnamemethodieken (Werkpakket 1 “Nieuwe data collectie”). Deze nieuw te verzamelen gegevens over de verspreiding, maar evenzeer de populatiestructuur en –grootte van E. directus, in relatie tot de habitatkenmerken en de bijhorende macrofauna, zal daarna als input tot Werkpakket 2 worden gebruikt. Werkpakket 2 “Ecologische kenmerken” richt zich op (1) het beschrijven van de beschrijving van het habitat en de ruimtelijke verspreiding aan de hand van een directe kartering en via habitatgeschiktheidsmodellen en (2) de kwalificatie en kwantificatie van de macrobenthische soortenassociatie, waarvan E. directus deel uit maakt. Gebaseerd op deze informatie zal Werkpakket 3 “Ecologische effecten” zich vervolgens richten op (1) de impact van E. directus op de ruimtelijke verspreiding van overwinterende zee-eenden, vooral Zwarte zee-eend Melanitta nigra en Grote zee-eend M. fusca en (2) de determinatie van de mogelijke impact op de inheemse macrobenthische fauna; dit aan de hand van een vergelijking van de macrobenthische fauna vóór en na de introductie van E. directus in 1987. Werpakket 4 “Ensis visserij effecten” tenslotte behandelt de impact van een mogelijke toekomstige Ensis visserij (1) op de overige macrobenthische organismen, gebaseerd op de habitatgeschiktheidsmodellen uit Werkpakket 2 en een biological trait analyse in functie van visserijverstoring en (2) op de populatiegrootte en –structuur, gebruik makend van de beschikbare literatuur gegevens omtrent de populatie dynamica en levensgeschiedeniskenmerken van E. directus (en andere bivalven). |
- Houziaux, J.-S.; Kerckhof, F.; Merckx, B.; Vincx, M.; Courtens, W.; Stienen, E.; Van Lancker, V.; Craeymeersch, J.; Van Hoey, G.; Hostens, K.; Degraer, S. (2010). Invasion of the southern bight of the North Sea by Ensis directus: ecological consequences and fishery perspectives. ILVO/INBO/Mariene Biologie. Universiteit Gent/MUMM/Wageningen UR. IMARES: Belgium. 1 poster pp., more
- Houziaux, J.-S.; Kerckhof, F.; Merckx, B.; Vincx, M.; Courtens, W.; Stienen, E.; Van Lancker, V.; Craeymeersch, J.; Van Hoey, G.; Hostens, K.; Degraer, S. (2010). Invasion of the southern bight of the North Sea by Ensis directus: ecological consequences and fishery perspectives. CM Documents - ICES, C.M. 2010(K:22). ICES: Copenhagen. , more
|
|
